เริ่มต้นความสัมพันธ์ไทย - สหรัฐฯ: ครบรอบ 185 หรือ 200 ปี?
เมื่อพูดถึงการฉลองความสัมพันธ์ระหว่างไทยและสหรัฐอเมริกา มักเกิดคำถามที่ว่าทำไมการฉลองจึงมีทั้ง 185 ปีและ 200 ปี ซึ่งทั้งสองตัวเลขนี้มีที่มาจากการนับการเริ่มต้นมิตรภาพที่ต่างวาระกัน สหรัฐฯ ฉลอง 200 ปีแห่งการติดต่อครั้งแรก ส่วนไทยฉลอง 185 ปีแห่งความสัมพันธ์ทางการทูต
When discussing the anniversary of Thai-U.S. relations, there is often confusion as to why there are talks about the anniversary being both the 185th anniversary and the 200th anniversary.
Both the 185th and 200th anniversaries mark different occasions throughout Thailand and United States’ friendship. The United States celebrates 200 years since the first contact between Thailand and the United States. However, Thailand (formerly Siam) celebrates 185 years since diplomatic relations between Thailand and the United States officially began.
ไทยและสหรัฐฯ ติดต่อกันครั้งแรกสุดในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) เมื่อสตีเฟน วิลเลียมส์ กัปตันเรือชาวอเมริกันเทียบเรือที่ท่าเรือกรุงเทพ ในวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2361 และนำจดหมายจากพระยาสุริยวงศ์มนตรี (ดิศ บุนนาค) ไปส่งให้ประธานาธิบดีเจมส์ มอนโร (ประธานาธิบดีคนที่ 5 ของสหรัฐฯ) การส่งจดหมายครั้งนี้ถือเป็นการติดต่อกันครั้งแรกระหว่างรัฐบาลสยามและรัฐบาลสหรัฐอเมริกา ซี่งครบรอบ 200 ปีในพ.ศ. 2561
ในจดหมาย ดิศ บุนนาคได้เสนอว่าพ่อค้าที่ประสงค์จะทำการค้ากับสยามให้นำปืนคาบศิลามาด้วย จึงเกิดการแลกเปลี่ยนอาวุธดังกล่าวของสหรัฐฯ กับน้ำตาลของสยาม เพราะเหตุนี้ ในช่วงพ.ศ. 2363 - 2372 เรืออเมริกันหลายลำจึงเดินทางมากรุงเทพมหานครเพื่อซื้อขายแลกเปลี่ยนสินค้า จากนั้นการค้าระหว่างทั้งสองประเทศเจริญขึ้น จนนำไปสู่การลงนามในสนธิ สัญญาไมตรีและพาณิชย์ ในวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ. 2376 อันเป็นรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) และประธานาธิบดีแอนดรูว์ แจ็กสัน (ประธานาธิบดีคนที่ 7 ของสหรัฐฯ) จุดประสงค์หลักของสนธิสัญญาฉบับนี้คือ กำหนดระบบอากรที่ใช้กำกับการนำเข้าและส่งออกสินค้าโดยพ่อค้าชาวอเมริกัน
สนธิสัญญาฉบับดังกล่าวเป็นฉบับแรกที่สหรัฐฯ ลงนามเป็นคู่สัญญากับประเทศในเอเชีย ไทยจึงเฉลิมฉลองวาระการลงนามในสนธิสัญญาดังกล่าว ซึ่งครบรอบ 185 ปี ในพ.ศ. 2561
First contact between Thailand and the United States began during the reign of King Rama II. On June 24, 1818, Stephen Williams, an American ship captain, docked his ship in Bangkok in order to deliver a letter from Prayurawongse (Dit Bunnag) which addressed President James Monroe. This letter signified initial contact between Siam’s government and the United States’ government. Therefore, the United States celebrates this first contact 200 years ago.
In the letter, Dit Bunnag suggested that American merchants, who wished to partake in commerce in Siam, bring muskets with them. This established trade for American muskets in exchange for Siamese sugar. Due to this trade, there were many American ships travelling to Bangkok from 1820-1829.
Trade between the two nations flourished, which led to the signing of the Treaty of Amity and Commerce on March 20, 1833. The Treaty of Amity and Commerce was signed during King Rama III’s reign in Siam and President Andrew Jackson’s presidency. The main purpose of the Treaty of Amity and Commerce was to manage tariffs on Siamese imports and exports for American merchants.
The Treaty of Amity and Commerce marked the first time the United States signed a treaty with an Asian nation. Therefore, Thailand celebrates 185 years since Thai-U.S. diplomatic relations were officially established.